الگوهای مصرف خون در مغز زنان مسن مبتلا به دیابت نوع 2 با افراد سالم تفاوت دارد

8 سپتامبر 2020- یک محقق از دانشگاه هوستون گزارش داد که مغز زنان مسن مبتلا به دیابت نوع 2 به اندازه کسانی که به این بیماری مبتلا نیستند، از خون اکسیژن دار استفاده نمی کند. این الگوها با مشکلات حسی حرکتی در دست ها، پاها ارتباط دارند. این تحقیق برای اولین بار تغییرات در استفاده از خون در مغز را به عنوان دلیل اصلی نقص عملکرد حرکتی مربوط به دیابت معرفی کرد.این همچنین درک علائم حسی و حرکتی را به عنوان پیش درآمدی بر ابتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر، که هر دو با دیابت مرتبط هستند، بهبود می بخشد.

دکتر Stacey Gorniak، دانشیار دپارتمان بهداشت و عملکرد انسانی دانشگاه هوستون و مدیر مرکز تحقیقات عصبی و بیومکانیک، گفت: این یک یافته بسیار قابل توجه است. به طور معمول، وقتی کسی با یک مشکل حسی یا حرکتی مرتبط با دیابت نوع 2 روبرو می شود، فرض بر این است که این مشکلات نتیجه ی آسیب به اعصاب محیطی در دست و پا هستند، در حالیکه بنظر می رسد الگوهای تغییر یافته ی مصرف اکسیژن در مغز با این مشکلات ارتباط دارند. این یافته ها در مجله Neurophotonics منتشر شده است.

تاکنون هیچ فرضیه ای درباره ی تاثیر عملکرد مغز بر عملکرد حسی و حرکتی در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 مطرح نشده است.

دکتر Gorniak، گزارش داد: شواهد جدید نشان می دهد که عواملی خارج از آسیب عصبی ناشی از دیابت نوع 2 ، مانند اختلال در استفاده از خون در قشر مخ، به طور قابل توجهی به نقص حسی و حرکتی در افراد دیابتی کمک می کنند.

تقریبا 24٪ از 40 میلیون فرد بالای 60 سال در ایالات متحده به دیابت نوع 2 مبتلا هستند. مشکلات حسی حرکتی در دست، انگشتان و پاها از عوارض جانبی شایع این بیماری است و می تواند منجر به از دست دادن زندگی مستقل و افت کیفیت زندگی گردد.

روش آزمایش Gorniak بی نظیر بود. او به جای استفاده ازMRI ​​معمولی برای نظارت بر استفاده از خون اکسیژن دار، روشی به نام طیف نگاری کارکردی مادون قرمز نزدیک[1] (fNIRS) را ترجیح داد.fNIRS روشی است که در آن نور مادون قرمز را به پوست سر می تابانند تا میزان استفاده از خون اکسیژن دار و غیر اکسیژن دار توسط مغز را اندازه گیری کنند. این روش باMRI  متفاوت است زیراMRI  نمی تواند میزان استفاده از خون اکسیژن دار را اندازه گیری کند. از روش fNIRS می توان در افرادی که نمی توانند MRI بگیرند، نیز استفاده می شود.

دکتر Gorniak، ازگروهی 42 نفره از زنان یائسه که بیش از 60 سال سن داشتند و نیمی از آنها به دیابت نوع 2 مبتلا بودند، برای این آزمایش ثبت نام کرد و از آنها خواست که تمرینات ورزشی مختلفی را با دستان خود انجام دهند. وی این گروه را انتخاب کرد زیرا به طور کلی این افراد در معرض بیشترین خطر برای ابتلا به دیابت، بیماری های قلبی و زوال عقل قرار دارند.

او گفت: کار ما نشان داد که تغییرات حرکتی در افراد دیابتی، مستقل از اختلال حسی رخ می دهند و این تغییرات ارتباطی با طول مدت و شدت بیماری ندارند. داده های ما به سایر عوامل مانند تغییر در عضله و کاهش عملکرد قشر مخ به عنوان مکانیسم های اساسی بروز مشکلات در عملکردهای حسی و حرکتی اشاره دارد.

وی گفت: یافته های ما امکان تحقیق بر روی سایر افراد مبتلا به این بیماری را، به امید یافتن راهی برای جلوگیری از اثرات منفی دیابت بر سلامتی، فراهم نمود.

دکتر Gorniak، گفت: ما باید ببینیم که این یافته ها در جمعیتهای بزرگتر از جمله مردان، نیز تایید می شود، پس از آن می توانیم شروع به درمان یا ابداع روش های مختلفی کنیم که به طور بالقوه بتوانند جلوی این اثرات منفی دیابت نوع 2 را بگیرند.

منبع:

Neurophotonics, 2020; 7 (03) DOI: 10.1117/1.NPh.7.3.035007

www.sciencedaily.com/releases/2020/09/200908131132.htm

 



[1]طیف‌نگاری کارکردی فروسرخ نزدیک یاfNIR یاfNIRS یکی از روش‌های نقشه‌برداری از مغز است که در آن از امواج فروسرخ نزدیک به داخل سر تابش می‌شود و پس از تضعیف، مقداری از این نورها خارج می‌شود. نور دریافت‌شده می‌تواند تغییرات پارامترهایی مانند غلظت اکسی هموگلوبین و دئوکسی هموگلوبین را به شکل طیف به ما بدهد.